ปลาคาร์ฟ

เครื่องบำบัดน้ำชีวภาพ

ที่เมืองเก่าแก่ชื่อ ฮาริเอะ ในประเทศญี่ปุ่น มีระบบบำบัดน้ำเสียที่ไม่เหมือนใครและมีชีวิต เป็นระบบบำบัดน้ำแบบชีวภาพที่เป็นภูมิปัญญาชาวบ้าน ใช้กันมานานกว่า 600 ปี เรียกว่า “คาบาตะ” ซึ่งเป็นบ่อปลาและมีอ่างล้างผัก ล้างถ้วยชามรวมกัน ที่พบได้ในทุกครัวเรือน

เพราะน้ำประปาที่ใช้ในเมืองนี้เป็นน้ำแร่ธรรมชาติ และเกือบทุกบ้านมีคาบาตะอยู่ภายใน เวลาที่เค้านำผักมาจากไร่หรือซื้อมาจากตลาด ก็จะนำมาล้างที่บ่อ การล้างถ้วยชามในเมืองนี้ ไม่มีการใช้น้ำยาล้างจาน เวลาทานข้าวเสร็จก็จะนำมาวางที่บ่อ ให้ปลาคาร์ฟ ช่วยทำความสะอาดให้

ปลาคาร์ฟเป็นปลาที่กินพืชเท่านั้น และชาวบ้านในเมืองนี้ก็ทานพืชผักเป็นหลักเช่นกัน คนและปลาจึงอยู่ร่วมกันได้แบบพึ่งพา ปลาคาร์ฟจะช่วยทำความสะอาดเศษอาหาร เศษผักที่ตกลงไปที่ก้นบ่อ ทำให้น้ำในบ่อใสสะอาดอยู่ตลอดเวลา

น้ำจากบ่อสุดท้ายจะถูกส่งออกไป เข้าสู่ระบบระบายน้ำกลับไปใช้หล่อเลี้ยงไร่นา ไม่มีการปล่อยสูญเปล่า ทำให้เมืองนี้มีน้ำสะอาดใช้มาตลอดเวลาหลายร้อยปี

ในประเทศไทยพบระบบบำบัดน้ำเสียแบบชีวภาพนี้ที่อำเภอสามร้อยยอด จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โดยชาวบ้านในพื้นที่นี้มีการทำนากุ้งกันมาก แต่เดิมใช้วิธีปล่อยน้ำเสียจากบ่อลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาติ สร้างปัญหาให้กับระบบนิเวศในพื้นที่

ต่อมามีการศึกษาระบบบำบัดน้ำเสีย โดยการสร้างบ่อบำบัด 3-4 บ่อ ภายในบ่อมีการเลี้ยงปลานิล ซึ่งเป็นปลาที่กินตะกอนก้นบ่อ หลังจากทิ้งไว้สักพักน้ำจะเริ่มตกตะกอนกลายเป็นอาหารปลา น้ำส่วนบนจะใสขึ้น แล้วจะถูกถ่ายออกสู่บ่อต่อไป ที่มีปลานิลอยู่เช่นกัน ทำซ้ำอยู่ 2-3 ครั้ง ก็จะได้น้ำสะอาดเหมือนเดิม สามารถหมุนเวียนกลับลงสู่บ่อกุ้งได้ โดยไม่ทำลายสิงแวดล้อม

รักธรรมชาติ สัตว์ป่า สิ่งแวดล้อม และการอนุรักษ์ มาเรียนรู้ร่วมกันได้ที่ Nature School
#conservation #lovenature #wildlife #learning

ขอขอบคุณภาพและช้อมูลจาก Shutterstock,
https://www.tissyrose.com/blog/the-village-of-living-water-in-harie-japan/